
Od ponad roku fotograf przyrody Jarosław Solarczyk realizuje w Puszczy Białowieskiej autorski projekt fotograficzny dokumentujący nocne życie puszczańskiej fauny. W tym wpisie więcej o projekcie i o roli, jaką odgrywa w nim wtyczka WILDLIFE.
Nadleśnictwo Browsk to jedno z trzech nadleśnictw Puszczy Białowieskiej. Zajmuje jej północną część. Nazwę zawdzięcza leżącej dziś na Białorusi osadzie, w której mieściła się jego siedziba w międzywojniu. W ostatnich latach sporą popularność zdobyła nadawana z jego terenu internetowa transmisja ukazująca, niełatwe do zaobserwowania na żywo, interakcje pasących się przy brogu żubrów z innymi mieszkańcami Puszczy.
To właśnie na terenie Nadleśnictwa Browsk i przy jego wsparciu realizowany jest, przewidziany na cztery lata, autorski projekt fotograficzny Jarosława Solarczyka mający na celu dokumentację fotograficzną nocnego życia Puszczy Białowieskiej.
Założeniem tego przedsięwzięcia jest uchwycenie scen z życia zwierząt w ich naturalnym środowisku, przy możliwie najmniejszej ingerencji w ich zachowanie, bez wykorzystania wabień wyłożonym pokarmem. Dlatego wykonanie docelowych zdjęć musi zostać poprzedzone żmudnymi pracami przygotowawczymi, mającymi na celu wytypowanie miejsc bytowania zwierząt. W szczególności są to tropienia (zwłaszcza zimowe), w czasie których dokumentuje się wszelkie ślady i odchody pozostawione przez zwierzęta. Wymaga to oczywiście pieszego przemieszczania się po Puszczy, a całkowitą długość tras pokonanych przez fotografa na potrzeby tego projektu można już liczyć w tysiącach kilometrów.
Kolejnym elementem wspomagającym ustalanie tras, którymi poruszają się zwierzęta, a także miejsc ich nocnego lub okresowego przebywania jest system rozmieszczonych w terenie fotopułapek. Fotopułapki rejestrują filmy w momencie wykrycia ruchu w swoim polu widzenia. Dzięki nim uzyskuje się zarówno informację o przebywaniu zwierząt, jak i poznaje się w jakimś stopniu ich behawior. Poniżej zamieszczono przykładowe sceny zarejestrowane przez fotopułapki w Nadleśnictwie Browsk.
Jeleń szlachetny (Cervus elaphus). fot. J. Solarczyk
Wilk (Canis lupus). fot. J. Solarczyk
Lokalizacja każdej z obserwacji (zarówno obserwacji bezpośrednich, dowolnych pozostawionych śladów jak i obserwacji wykonanych za pomocą fotopułapek) jest rejestrowana odbiornikiem GPS. Przeważnie wykonuje się też dokumentację fotograficzną.

Te zbierane w terenie dane są systematycznie zapisywane w bazie danych podczas prac kameralnych. Od tego etapu zastosowanie znajduje technologia GIS, czyli program QGIS i wtyczka WILDLIFE. Podczas wypełniania bazy skrupulatnie wprowadzane są atrybuty każdej obserwacji i dodawane zdjęcia. Z pliku o formacie GPX (odbiorniki GPS zapisują w tym formacie trasy i punkty typu waypoint) importowane są współrzędne oraz data i godzina obserwacji. Poniżej zamieszczono zrzuty ekranowe ilustrujące przykładowe zebrane w ten sposób obserwacje.
Przechowywanie obserwacji w formie bazy danych przestrzennych i ich wizualizacja na tle mapy w programie QGIS daje użytkownikowi ogólny pogląd na rozmieszczenie zwierząt. Może on też w drodze wnioskowania eksperckiego wyznaczać miejsca przebywania puszczańskiej fauny (np. letnie miejsca przebywania żubrów lub trasy przejść i miejsca odpoczynku wilków). W przyszłości ten etap może również zostać wzbogacony o analizy przestrzenne wykorzystujące algorytmy i zależności z dziedziny ekologii.
W wytypowanych w ten sposób lokalizacjach rozstawiany jest aparat z systemem czujników ruchu i lamp doświetlających lub ewentualnie czatownia fotografa.
Dzięki takiemu systemowi udało się już wykonać fotografie wszystkich dużych ssaków Puszczy Białowieskiej, w tym bardzo rzadkiego i prowadzącego skryty tryb życia rysia euroazjatyckiego. Przez kolejne lata trwania projektu z pewnością zostanie uchwyconych jeszcze wiele, tajemniczych i niedostępnych dla ludzi, scen z nocnego życia zwierząt Puszczy.
Zapraszamy na stronę Jarosława Solarczyka worldofwildlife.photos, na której w najbliższym czasie ukaże się galeria z pierwszymi zdjęciami z realizowanego w Puszczy Białowieskiej projektu, a której niewielka próbka znajduje się poniżej.
tekst: OG