Jednym z największych problemów współczesnej ekologii jest zmniejszająca się różnorodność biologiczna, w tym zarówno malejąca różnorodność ekosystemów, jak i powodowana fragmentacją siedlisk malejąca różnorodność genetyczna wewnątrz populacji. Bioróżnorodność środowiska oceniana jest w oparciu o różne wskaźniki świadczące również o ogólnym stanie środowiska. Wskaźniki te opisują tendencje z zakresu różnorodności biologicznej, a ich wartości ustalane są na podstawie zmian populacji grupy wybranych gatunków. Każdy ekosystem ma swoją grupę gatunków wskaźnikowych dobieraną w taki sposób, by wyliczony wskaźnik jak najlepiej oddawał zmiany zachodzące w ekosystemie. Bardzo ważną część takich gatunków wskaźnikowych (bioindykatorów) stanowią ptaki. Farmland Bird Index (Wskaźnik Liczebności Pospolitych Ptaków Krajobrazu Rolniczego), najbardziej znany i najpowszechniej używany ptasi wskaźnik, jest jednym z oficjalnie stosowanych wskaźników stanu środowiska w krajach członkowskich Unii Europejskiej. Jest on uśrednionym indeksem liczebności 22 gatunków ptaków charakterystycznych dla krajobrazu rolniczego i doskonale oddaje dynamikę jego zmian, wynikającą z intensyfikacji rolnictwa i zmian klimatycznych. Uzyskanie reprezentatywnych wskaźników liczebności nie byłoby możliwe bez wieloletnich programów monitoringu ptaków. Takie programy jak Monitoring Ptaków Polski są także częścią systemu ochrony ptaków, która zgodnie z dyrektywą 2009/147/WE z 30 listopada 2009 r. w sprawie ochrony dzikiego ptactwa jest obowiązkiem każdego państwa Unii Europejskiej.
Dotychczas, w przypadku poszczególnych inwentaryzacji, wykorzystywano narzędzia GIS jedynie w celu przetwarzania lub prezentacji ich wyników. Zbieranie danych odbywało się jednak w sposób analogowy, przez wypełnianie wydrukowanych formularzy lub nanoszenie obserwacji na przygotowaną mapę. Opracowana przez nas wtyczka jest próbą wprowadzenia technologii GIS do procesu zbierania danych w terenie. Wspiera najbardziej rozpowszechnioną metodę inwentaryzacji ornitologicznej – Monitoring Pospolitych Ptaków Lęgowych, który jest także jednym z modułów inwentaryzacji wykonywanych na potrzeby Ocen Oddziaływania na Środowisko.
Szczegółowy opis funkcjonalności stworzonej wtyczki MPPL znajduje się w kolejnych rozdziałach:
Edycja bazy danych MPPL
Zakładka Baza danych
Zakładka Siedliska
Zakładka Głosy ptaków
Zakładka Obserwacje
Zakładka Raporty
Wtyczkę można pobrać w naszym sklepie.
Edycja bazy danych MPPL
Jednym ze sposobów edycji bazy danych PostgreSQL jest wykorzystanie programu PgAdmin. Aplikacja ta pozwala na wyszukiwanie danych oraz edycję pól tabel. Jednak edycja geometrii obiektów jest w niej w zasadzie niemożliwa, ponieważ PgAdmin przechowuje geometrię w swoim wewnętrznym formacie geometry, a graficzna edycja geometrii obiektów nie jest w tym programie przewidziana. Doskonałe narzędzia do edycji tabel i geometrii warstw bazy danych PostgreSQL z rozszerzeniem PostGIS zapewnia jednak program QGIS. W najnowszych wersjach tego programu standardowo wbudowany jest w pasku narzędzi Zarządzaj warstwami przycisk Dodaj warstwę PostGIS. Po naciśnięciu przycisku uruchamia się okno pozwalające na łączenie z bazą danych i dodawanie z niej tabel. W QGIS możliwe jest wyświetlanie zarówno tabel zawierających geometrię, jak i tabel bez geometrii. Pozwala to obserwatorom i zarządzającym Monitoringiem Pospolitych Ptaków Lęgowych na przeglądanie i edycję danych, edycję geometrii istniejących obiektów oraz dodawanie nowych rekordów tabel i obiektów geometrycznych. Administrator bazy danych może w ten sposób dodawać kolejne pozycje w tabelach słownikowych gatunków ptaków i ssaków (np. gdy dotąd nie ujęty w słowniku gatunek jest coraz częściej obserwowany) oraz słownikach służących do opisu siedlisk i warunków prowadzenia kontroli. Ważną częścią zarządzania bazą danych jest dodawanie danych nowych obserwatorów. Po dodaniu tabeli Obserwator do projektu, włączeniu trybu edycji warstwy i wciśnięciu przycisku Dodaj nowy obiekt pojawia się okno dialogowe służące do wprowadzania atrybutów nowego obserwatora. Taki algorytm działania jest zalecany przy dodawaniu nowych rekordów tabel. W przypadku edycji tabel z geometrią przycisku Dodaj obiekt należy szukać na pasku narzędzi Digitalizacja, po narysowaniu na mapie obiektu i zatwierdzeniu prawym przyciskiem myszy pojawi się okno dialogowe z polami atrybutów. Dotyczy to tabel powierzchnia, transekt oraz siedliska. Przy dodawaniu nowej powierzchni testowej użytkownik musi jedynie wprowadzić jej kod w odpowiednim polu. Natomiast w przypadku transektów wszystkie wprowadzane atrybuty (kod pola testowego i typ transektu) wybiera z list wyboru. Dlatego ważne jest zachowanie kolejności wprowadzania elementów nowych pól testowych: pole testowe, transekty, a na końcu siedliska. Ponieważ odcinki reprezentujące siedliska powinny w sumie odpowiadać przebiegowi transektów i nie pokrywać się wzajemnie, algorytm ich tworzenia jest trochę inny. Kopiuje się odpowiednie transekty na warstwę siedliska (należy przy tym pamiętać o włączeniu trybu edycji tej warstwy), a następnie za pomocą narzędzia Rozdziel obiekty dzieli skopiowane odcinki tak, by odpowiadały docelowym odcinkom siedlisk. Po przygotowaniu geometrii odcinków można otworzyć tabelę atrybutów tej warstwy, by uzupełnić ich atrybuty. Należy wprowadzić numer id, numer odcinka oraz wybrać z listy wyboru id transektu, na którym znajduje się odcinek. Pola label_1 oraz label_2 wypełniane są automatycznie przez wtyczkę MPPL w czasie edycji siedlisk. By wszystkie elementy nowych pól kontrolnych były wprowadzone do bazy jak najbardziej dokładnie należy je rysować na podkładzie uprzednio skalibrowanych map z granicami powierzchni i transektami udostępnianymi przez OTOP (www.otop.org.pl). Edycja atrybutów warstwy w tabeli atrybutów warstwy może się też okazać przydatna w przypadku popełnienia błędu podczas wprowadzania obserwacji. Po włączeniu tabeli atrybutów warstwy z obserwacjami i przełączeniu jej w tryb edycji użytkownik może zmieniać wartości atrybutów za pomocą list wyboru z wartościami słownikowymi.
Zakładka Baza danych
W celu instalacji wtyczki MPPL należy umieścić folder MPPL zawierający wszystkie wymagane pliki w katalogu zawierającym wtyczki QGiS, a następnie aktywować wtyczkę MPPL w menedżerze wtyczek programu QGIS. Po prawidłowej instalacji wtyczki przy lewej krawędzi okna programu pojawi się okno wtyczki.
Zakładką widoczną domyślnie po uruchomieniu wtyczki MPPL jest zakładka Baza Danych. Podstawowym zadaniem tej części interfejsu jest zarządzanie połączeniem z bazą danych oraz dodawanie warstw wektorowych z bazy. Przycisk Połącz/Rozłącz pozwala połączyć wtyczkę z utworzona bazą danych PostgreSQL z rozszerzeniem PostGIS lub rozłączyć ją, gdy połączenie już istnieje. Parametry połączenia z gotową bazą danych (host, port, nazwa bazy danych, użytkownik i hasło) zawarte zostały w kodzie programu, dzięki czemu użytkownik nie musi ich wprowadzać przy każdej próbie połączenia. Jeśli jednak powyższe parametry uległy zmianie, po naciśnięciu przycisku Połącz pojawi się okno dialogowe pozwalające na wprowadzenie aktualnych informacji o połączeniu. Po nawiązaniu połączenia z bazą danych pojawia się lista kodów pól testowych. Zaznaczenie co najmniej jednego pola z tej listy wywołuje wykaz kontroli przeprowadzonych na wyselekcjonowanych polach. Każda kontrola opisana jest poprzez kod powierzchni, na jakiej została wykonana oraz datę przeprowadzenia. W przypadku Monitoringu Pospolitych Ptaków Lęgowych (na danej powierzchni prowadzona jest maksymalnie jedna kontrola w ciągu dnia) jest to opis jednoznaczny. Każda z powyższych list posiada pole wyboru Wszystkie zaznaczające wszystkie pozycje tabel. Wtyczka pozwala na jednoczesną selekcję i dodawanie do mapy wielu obiektów list.
Użytkownik może wybrać elementy pola testowego, które chce dodać do obszaru mapy za pomocą pól wyboru:
• Powierzchnia (dodaje granice pól testowych),
• Transekty (dodaje transekty wybranych pól do mapy),
• Siedliska (dodaje do mapy odcinki transektu opisujące siedliska),
• Strefy odległości (dodaje do mapy dwie pomocnicze strefy odległości od transektu (25 m, 100 m), od których zależy ostateczna klasyfikacja obserwacji).
Dla użytkowników edytujących obiekty bazy danych oraz wprowadzających nowe pola testowe i transekty przewidziano także przycisk Twórz strefy odległości. Jeśli zaznaczone pole posiada narysowane transekty w bazie danych, a nie posiada dla nich opisanych stref odległości uruchomienie tego przycisku stworzy takie strefy w bazie i nada im odpowiednie klucze obce transektów oraz opisy. Możliwe jest również wykonywanie tej operacji dla wielu wybranych pól jednocześnie. Użytkownik wtyczki może wyselekcjonować także dodawane do mapy elementy wybranych kontroli za pomocą pól wyboru:
• Ptaki (dodaje obserwacje ptaków),
• Ssaki (dodaje obserwacje ssaków),
• Gniazda (dodaje zaobserwowane gniazda),
• Ślad (dodaje do mapy ślad po jakim przemieszczał się obserwator prowadzący obserwacje na transektach, jeśli taki został zarejestrowany. Atrybuty tej warstwy przechowują też wszystkie informacje opisujące daną kontrolę).
Przycisk Wyświetl dodaje do obszaru mapy uprzednio wybrane obiekty na odpowiednich warstwach. Nazwa każdej warstwy składa się z nazwy obiektu (powierzchnie, transekty, ślad itd.) oraz kodów pól lub kontroli, do których warstwa się ogranicza. Dodanie pierwszej grupy warstw ustala zakres widoku mapy na ekranie. Dodanie każdej kolejnej grupy warstw powoduje ustawienie zakresu widoku mapy będącego rozszerzeniem aktualnego widoku o zakres warstw dodawanych. Przycisk Usuń kontrole i obserwacje usuwa zaznaczone kontrole wraz ze wszystkimi powiązanymi obserwacjami i śladami. Przed ostatecznym usunięciem kontroli wtyczka wymaga potwierdzenia przeprowadzenia tej operacji. Funkcja usuwania kontroli razem ze wszystkimi obserwacjami zapobiega pozostawieniu w bazie obserwacji nie mających relacji z żadną kontrolą, do czego mogłoby dojść, gdyby użytkownik usuwał rekordy z bazy danych innymi metodami.
Ostatnie dwa przyciski zakładki służą do usuwania warstw z mapy. Przycisk Usuń zaznaczone z mapy usuwa jedynie warstwę podświetloną w panelu Warstwy programu QGIS, natomiast przycisk Usuń wszystkie usuwa wszystkie warstwy z mapy. Oba przyciski usuwają warstwy, niezależnie od tego czy warstwy są wektorowe i mają źródło w bazie danych.
Zakładka Siedliska
Połączenie z bazą danych aktywuje zakładkę Siedliska, a w górnej liście wyboru wyświetlają się kody wszystkich zawartych w bazie powierzchni testowych. Po wybraniu powierzchni pojawiają się w tabeli siedlisk opisy wszystkich odcinków transektów. Jeśli siedliska zostały już wcześniej opisane dla wybranego pola, w tabeli wyświetlane są także kody siedliska pierwszego i siedliska drugiego. Zaznaczenie rekordu w tabeli odcinków powoduje podświetlenie (selekcję) odpowiedniego obiektu z warstwy Siedliska w widoku mapy (rys. 6.10.). Wyświetla się także historia siedliska w zakładce Historia i podświetlają odpowiednie rozwinięcia kodów siedlisk (zakładki 1. siedlisko i 2. siedlisko). Przykładowo B321 rozwija się jako Zakrzaczenia i uprawy leśne niższe niż 5 m / Zakrzaczenia śródpolne / Iglaste / Przeważnie wysokie (3-5 m). Innym sposobem szybkiego podglądu rozkodowanych aktualnych siedlisk jest naprowadzenie kursora na odcinek reprezentujący siedlisko. Na tle mapy pojawia się podpowiedź zawierająca numer odcinka i czterostopniowy opis siedlisk. Edycja siedlisk odbywa się poprzez wybranie rekordu z tabeli odcinków i wciśnięcie przycisku Edytuj siedliska. Zostaje wtedy zablokowany wybór odcinka transektu. Nowe siedliska wskazuje się na czwartym poziomie „drzewek” siedlisk w odpowiednich zakładkach (1. siedlisko, 2. siedlisko). Można również usunąć rekord w historii siedlisk odcinka. W celu uniknięcia przypadkowego usunięcia archiwalnych zmian siedlisk możliwe jest usuwanie tylko tych rekordów, które mają datę zgodną z datą prowadzenia tej operacji. Należy pamiętać, aby przed zapisaniem zmian użytkownik wybrał swoje nazwisko z wybieralnej listy, dzięki temu możliwa będzie poprawna identyfikacja wprowadzającego zmianę siedliska w bazie danych.
Zakładka Głosy ptaków
Wtyczka MPPL zapewnia użytkownikom możliwość odsłuchania głosów ptaków w terenie, co bywa przydatne przy identyfikacji gatunku, wymaga to jednak uprzedniego zgromadzenia plików dźwiękowych. Źródłem nagrań z głosami ptaków jest strona internetowa xeno-canto, na której znaleźć można bogaty zbiór głosów dzikich ptaków z całego Świata. Nagrania są udostępniane na podstawie licencji Creative Commons w formacie mp3. Po pobraniu plików z Internetu należy je przekonwertować do formatu wave (inaczej wtyczka ich nie odczyta) i umieścić w katalogu MPPL\xenocanto\ w lokalizacji, w której znajdują się wtyczki programu QGIS. Umieszczających nagrania na stronie xeno-canto obowiązuje pewien schemat wypełniania metadanych pliku, dzięki czemu wtyczka potrafi automatycznie wyodrębnić łacińską i angielską nazwę gatunku oraz autora nagrania. Po uruchomieniu wtyczki w zakładce Głosy ptaków wyświetla się lista dostępnych nagrań. Wybór nagrania odbywa się poprzez kliknięcie na wiersz listy, a odtwarzanie za pomocą powszechnie znanych z programów multimedialnych przycisków i suwaków.
Zakładka Obserwacje
Wtyczka MPPL zapewnia możliwość wyświetlania pozycji obserwatora na mapie w czasie rzeczywistym oraz rejestracji trasy, jaką się porusza. Wymagany jest przy tym odbiornik GPS (wbudowany w komputer lub zewnętrzny). Przed podłączeniem zewnętrznego odbiornika do portu USB komputera należy upewnić się, że jest w nim włączony tryb wysyłania pozycji. QGIS wymaga współrzędnych GPS przekazywanych w postaci sentencji protokołu NMEA 0183. Podłączane do portu USB odbiorniki firmy Garmin wysyłają jednak dane w swoim własnym protokole. Problem ten rozwiązuje instalacja oprogramowania odbierającego protokół Garmina i emitującego dane przetłumaczone na sentencje NMEA przez wirtualny port szeregowy. Autorowi opracowania znane są dwa takie programy: Garmin Spanner i Franson GpsGate. W tej instrukcji opisane jest postępowanie w przypadku wykorzystania tego drugiego i odbiornika firmy Garmin. Po wybraniu w menu konfiguracji odbiornika interfejsu Garmin Spanner i podłączeniu kablem USB do komputera na wyświetlaczu odbiornika pojawi się pytanie o przejście do pamięci masowej. Po wybraniu przycisku Nie rozpoczyna się transmisja danych. Następnie należy uruchomić program GpsGate i w zakładce Input wybrać GarminUSB w pierwszej liście wyboru. Jeśli program wykryje przesył danych z odbiornika pojawi się komunikat Running OK!. Zakładka Output służy do tworzenia wirtualnych portów szeregowych, którymi wysyłane są dane w formacie NMEA. Aby QGIS odebrał przekazywaną pozycję należy dodać co najmniej jeden wirtualny port szeregowy. Wykonanie powyższych czynności zapewnia podstawowa bezpłatna wersja programu Franson GpsGate. W najnowszych wersjach programu QGIS znajduje się panel odpowiadający za komunikację z odbiornikiem GPS i wyświetlanie na żywo pozycji w oknie mapy. Panel ten aktywuje się w menu Widok/Panele/GPS. Najważniejszą zakładką tego panelu jest zakładka opcje. Przed połączeniem z odbiornikiem trzeba w niej wybrać wirtualne urządzenie szeregowe utworzone uprzednio w GpsGate (lub zaznaczyć opcję automatycznego wykrywania połączenia). W tej zakładce ustawia sie też wielkość kursora i opcje centrowania mapy. Po naciśnięciu przycisku Połącz i ustaleniu poprawnej pozycji przez odbiornik GPS w oknie mapy powinien pojawić się kursor reprezentujący pozycję obserwatora w terenie.
Po połączeniu wtyczki MPPL z bazą danych w górnej liście wyboru zakładki Obserwacje pojawiają się wszystkie kontrole zapisane w bazie. Po wybraniu kontroli z tej listy i naciśnięciu przycisku OK użytkownik może powrócić do już zakończonej kontroli. By wybrać kontrolę, która została przeprowadzona jako ostatnia, bez szukania jej na liście, należy podświetlić na liście obiekt Ostatnia kontrola. Jest to domyślna wartość listy. Jeśli wybrana kontrola ma datę wcześniejszą niż data prowadzenia tej operacji, możliwe będzie wprowadzanie obserwacji i zmian atrybutów kontroli (poza kodem powierzchni testowej), lecz nie będzie ulegać zmianie data oraz godziny rozpoczęcia i zakończenia transektów. By zacząć nową kontrolę należy wybrać Rozpocznij nową kontrolę i zatwierdzić przyciskiem OK. Wybór kontroli aktywuje następne dwie grupy list wyboru. W pierwszej z nich wybiera się nazwisko obserwatora i kod powierzchni testowej. Możliwość wyboru powierzchni testowej jest dostępna tylko przy rozpoczynaniu nowej kontroli. Druga grupa to listy służące do określenia atrybutów opisujących warunki i okoliczności prowadzenia kontroli:
• Wiatr (bezwietrznie lub słaby, umiarkowany, silny),
• Zachmurzenie (0-33%, 33-66%, 66-100%),
• Deszcz (brak, słaby, silny),
• Widoczność (dobra, średnia, słaba),
• Liczenie (wczesnowiosenne, późnowiosenne).
Poniżej list znajduje się nieaktywne pole wyboru, automatycznie zaznaczone gdy na wybranej powierzchni wystąpiła w danym roku zmiana siedlisk lub nie zaznaczone gdy siedliska się nie zmieniły. Kolejna grupa obiektów służy do wyboru etapu kontroli. Wyróżnia się następujące etapy:
• Przed wejściem na 1. transekt,
• Na 1. transekcie,
• Między transektami,
• Na 2. transekcie,
• Po przejściu obu transektów.
Po rozpoczęciu kontroli wtyczka rozpoznaje etap na podstawie wypełnienia atrybutów odpowiadających godzinom rozpoczęcia i zakończenia transektów. Skład listy wybieralnej z dopuszczalnymi zmianami etapu jest zależny od aktualnego etapu kontroli. Zmiana etapu następuje przez wybór docelowego etapu z listy i naciśnięciu przycisku OK. Informacja o aktualnym etapie kontroli jest na bieżąco przekazywana użytkownikowi w komunikacie znajdującym się pod listą wyboru. Wprowadzanie obserwacji do bazy danych jest możliwe tylko wtedy, gdy obserwator znajduje się na transektach (taki ma ustawiony etap kontroli). Użytkownik może najpierw narysować na mapie geometrię reprezentującą obserwację lub wypełnić atrybuty obserwacji. Wypełnianie tych atrybutów powinno się zacząć od wybrania odpowiedniej wartości przełącznika w górnej części prostokąta grupującego. Ustawienie przełącznika definiuje rodzaj obserwacji (ptak, ssak lub gniazdo). Następnie należy określić liczbę obserwowanych osobników oraz ich gatunek. Jeśli obserwowanego gatunku nie ma na liście wyboru, użytkownik musi wybrać z tej listy wartość inny. Wtedy aktywuje się pole tekstowe, w którym można wprowadzić nazwę nie uwzględnionego w słowniku gatunku. Liczność obserwacji określa się, ustawiając odpowiednią wartość pola liczbowego strzałkami, lub wpisując ją za pomocą klawiatury. Dodatkowo dla obserwacji ptaków w locie i dla gniazd należy zaznaczyć właściwe wartości pojawiających się pól wyboru. W przypadku ptaków te pola wyboru określają czy użytkownik obserwował poderwanie ptaka do lotu oraz czy obserwowany jest osobnik młodociany (pole juv. od łacińskiego juvenelis), a w przypadku gniazda określa czy gniazdo jest zamieszkałe. Wprowadzać geometrię obserwacji można na dwa sposoby. Pierwszy z nich to rysowanie trasy przemieszczania obserwowanego ptaka lub ssaka na mapie po wciśnięciu przycisku Rysuj. Jeśli zostanie wprowadzony tylko jeden punkt śladu, zostanie to zinterpretowane jako obserwacja statyczna (punktowa). Nie wprowadzenie żadnego punktu zaskutkuje nie wprowadzeniem rekordu do bazy danych (niemożliwe jest dodanie obserwacji nie posiadającej geometrii). Ponowne naciśnięcie przycisku Rysuj resetuje narysowaną geometrię obserwacji. Jedyną dopuszczalną geometrią gniazda jest punkt. Przy próbie wprowadzenia do bazy obserwacji gniazda o geometrii liniowej pojawi się okno dialogowe z odpowiednim komunikatem. Drugi sposób wprowadzania obserwacji wymaga połączenia z odbiornikiem GPS. Gdy takie połączenie zostało nawiązane, a odbiornik przesyła ustaloną pozycję (zostały spełnione warunki siły sygnału i liczby satelitów) aktywuje się ostatni box grupujący zakładki. Pozwala to na wprowadzanie obserwacji punktowej poprzez podanie kierunku i odległości od obserwatora. Metoda ta może się okazać przydatna w jednolitym terenie, w przypadku którego ciężko jest znaleźć na mapie obiekty charakterystyczne. Po wciśnięciu przycisku Kierunek obserwator może określić na mapie (poprzez pojedyncze kliknięcie) kierunek, w którym prowadzi obserwację. Może to być na przykład wskazany na mapie charakterystyczny budynek lub drzewo, które obserwator widzi na horyzoncie. Na powstałym w ten sposób tymczasowym odcinku na mapie wyświetli się pomocnicza etykieta z odległością do wskazanego obiektu. Odległość do wskazanej obserwacji wprowadza się w odpowiednim polu liczbowym lub za pomocą suwaka odległości . Wprowadzenie obserwacji do bazy danych odbywa się poprzez wciśnięcie przycisku Zatwierdź. O stanie połączenia z odbiornikiem GPS informuje użytkownika ikonka sygnału GPS. Jeśli odbiornik nie został podłączony ikonka ta jest szara. Gdy odbiornik jest podłączony lecz nie przesyła pozycji (nie zostały spełnione warunki siły sygnału i liczby satelitów) wspomniana ikonka jest koloru czerwonego. Zielony kolor ikonki sygnału GPS oznacza, że odbiornik przesyła do wtyczki poprawną pozycję. Gdy znana jest pozycja obserwatora w czasie prowadzenia obserwacji (obserwator jest na jednym z transektów) wtyczka rejestruje w bazie danych ślad, po jakim porusza się obserwator. Użytkownik może zdefiniować minimalną odległość między kolejnymi wierzchołkami w specjalnym polu liczbowym.
Zakładka Raporty
Po połączeniu z bazą danych w liście wyboru zakładki Raporty wyświetlają się wszystkie przeprowadzone kontrole. Przed wywołaniem drukowania raportów należy wybrać kontrolę, której mają dotyczyć, a także zaznaczyć odpowiednie pola wyboru reprezentujące raporty:
• Formularz liczenia,
• Karta opisu siedlisk,
• Formularz zbiorczy – ptaki,
• Formularz zbiorczy – ssaki.
Drukowanie wywołuje się poprzez naciśnięcie przycisku Drukuj i następnie wybranie katalogu docelowego raportów w oknie dialogowym. W każdym z raportów pojawiają się mapy prezentujące domyślnie warstwy wektorowe z bazy danych bez podkładu rastrowego. By jednak uzyskać taki podkład na mapach zawartych w raportach, należy przed wydrukowaniem raportów dodać do mapy obraz rastrowy lub warstwę WMS. Wszelkie warstwy wektorowe zostaną w czasie drukowania raportów usunięte z widoku mapy.